Με μια μηχανική κίνηση πετάμε στην μαύρη σακούλα εκατομμύρια ευρώ, τόνους πετρελαίου, εκατοντάδες δέντρα και πολύτιμους φυσικούς πόρους. Ξέρετε τι επίπτωση έχει στο περιβάλλον: ..ένα κουτάκι αναψυκτικού; ..ένα πλαστικό ποτηράκι; ..μια πλαστική σακούλα; ..το χαρτί που εκτυπώνουμε; ..συσκευασίες χυμών κλπ; εάν δεν τα ανακυκλώνουμε; Ένα κουτάκι αλουμινίου “καίει” 0,1 λίτρο πετρέλαιο Γι’ αυτό το ταπεινό κουτάκι, που ζυγίζει 15 γραμμάρια, χρειάστηκε βωξίτης βάρους 60 γραμμαρίων. Τα κοιτάσματα βωξίτη δεν είναι ανεξάντλητα. Μεγάλες ποσότητες από το υλικό αυτό βρίσκονται στα τροπικά δάση. Η εξόρυξή τους σημαίνει αποψίλωση των πνευμόνων της Γης ή σκάψιμο των βουνών. Επιπλέον, για να παραχθεί το ένα κουτάκι ξοδεύτηκε ενέργεια, ικανή να λειτουργήσει μια τηλεόραση για τρεις ώρες. Ό- λοι αυτοί οι πολύτιμοι φυσικοί πόροι πάνε χαμένοι εάν το κουτάκι πέσει στα κοινά σκουπίδια, όπου θα μείνει για πολλά χρόνια πριν διαλυθεί. Αντίθετα, η ανακύκλωσή του έχει πολλά οφέλη. Για να παραχθεί ένα ολοκαίνουριο κουτάκι από ανακύκλωση απαιτείται μόλις το 5% της ενέργειας της κανονικής παραγωγής. Αποφεύγουμε έτσι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σχεδόν ίσες με το βάρος του. Για κάθε τόνο ανακυκλώσιμου αλουμινίου κερδίζουμε 4 τόνους βωξίτη, 37 βαρέλια πετρέλαιο, 500 κιλά σόδα και 100 κιλά ασβεστόλιθο. Και όλα αυτά σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, αφού χρειάζονται μόλις 90 μέρες για να εμφανισθεί πάλι στα ράφια. Ένα γυάλινο μπουκάλι θα… φώτιζε ένα δωμάτιο για 8 ώρες. Κατασκευάζεται από άμμο (που μας δίνει πυρίτιο), ανθρακικό νάτριο και Ασβεστόλιθο. Τα τρία αυτά υλικά συγχωνεύονται σε υψηλές θερμοκρασίες – και γι αυτό απαιτείται σημαντική ενέργεια. Υπολογίζεται ότι για την κατασκευή ενός μπουκαλιού καταναλώνεται ενέργεια ίση με αυτή που καίει ένας λαμπτήρας 100W σε οκτώ ώρες. Γιατί να πετάμε στα σκουπίδια αυτόν τον πλούτο όταν η ανακύκλωση ενός γυάλινου μπουκαλιού μας δίνει το ίδιο προϊόν με 50% λιγότερη ενέργεια: Πόσο μάλλον, όταν υπολογίζεται ότι με την ανακύκλωση αποσοβούμε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ίσες με το ένα τρίτο του βάρους του μπουκαλιού. Μία μπαταρία μολύνει 400 κυβικά μέτρα νερού. 100 εκατομμύρια μπαταρίες οικιακής χρήσης πωλούνται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Μεγάλο ποσοστό από τις μπαταρίες αυτού του τύπου (έως και 20%) περιέχουν υδράργυρο, ένα υλικό που προκαλεί Νευρολογικές διαταραχές, θάνατο και τύφλωση. Αν και μικροσκοπικές, οι μπαταρίες μπορεί να προκαλέσουν ανυπολόγιστη καταστροφή, εάν πεταχτούν ανεξέλεγκτα, καθώς περιέχουν το εξαιρετικά επικίνδυνο κάδμιο (συνδέεται με καρκινογένεση, πνευμονοπάθειες, νεφρικές βλάβες κλπ.) και σειρά ακόμα τοξικών ουσιών. Σκεφτείτε ότι μια μπαταρία είναι αρκετή για να μολύνει ένα κυβικό μέτρο χώμα και 400 κυβικά μέτρα νερού! Αν και η ανακύκλωση μπαταριών δεν αποδίδει άμεσα οικονομικά, μας προστατεύει από τέτοιους κινδύνους. Πέντε μπουκάλια ίσον ένα μπουφάν! Εκτός από το ότι αυξάνουν τον όγκο των σκουπιδιών εάν δεν “τσαλακωθούν” (έχει υπολογιστεί ότι ο όγκος που καταλαμβάνουν κάθε ένα είναι 2,5 φορές το βάρος τους) θα χρειαστεί να περάσουν 400-500 χρόνια πριν αρχίσουν να αποσυντίθενται. Αντίθετα, ανακυκλώνοντας μισό κιλό PET πλαστικά μπουκάλια, εξοικονομεί κανείς ενέργεια αντίστοιχη με 12.000 BTU. Η διαδικασία για την ανακύκλωσή τους είναι η εξής! Χωρίζονται ανά είδος (PET, PVC, PP), πλένονται και κομματιάζονται. Από τις νιφάδες κατασκευάζονται διάφορα προϊόντα: από νέα πλαστικά μπουκάλια έως ύφασμα, επένδυση μαξιλαριών και μπουφάν. Έχει υπολογιστεί ότι πέντε πλαστικά μπουκάλια είναι αρκετά για την επένδυση ενός μπουφάν, 25 για ένα φλις παλτό ή 26 μπουκάλια για να φτιαχτεί ένα κουστούμι από πολυεστέρα. Ένα σπίτι “παράγει” 7,7 κιλά τετραπάκ ετησίως. Οι συσκευασίες από τετραπάκ κατακτούν όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, καθώς είναι αρκετά εύχρηστες, τόσο για τις εταιρείες, όσο και για τους καταναλωτές. Υπολογίζεται ότι μια οικογένεια σε ένα χρόνο καταναλώνει 300 λίτρα γάλα και “παράγει” σκουπίδια τετραπάκ βάρους 7,7 κιλών. Αν και ελαφρύ, μαλακό και ταυτόχρονα ανθεκτικό, το τετραπάκ αποτελεί πραγματικό εφιάλτη για οποιοδήποτε σύστημα ανακύκλωσης. Καθώς αποτελείται κατά 77% από χαρτί, 18% από πλαστικό και 5% από αλουμίνιο, η ανακύκλωσή του απαιτεί τον διαχωρισμό των διαφορετικών υλικών, πράγμα που καθιστά ιδιαίτερα δαπανηρό το κόστος της. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ίδιες οι εταιρείες που παράγουν τη συσκευασία αναλαμβάνουν και την ανακύκλωση, φτιάχνοντας νέα συσκευασία. 300 εκατ. ευρώ το χρόνο γίνονται… Σακούλες. Παράγωγο του πετρελαίου και σύμβολο της κοινωνίας μιας χρήσης, η πλαστική σακούλα έχει κατακλύσει τη ζωή μας. πάνω από 60.000 τόνοι πλαστικού μιας χρήσης καταναλώνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Η παραγωγή τους υπολογίζεται ότι στοιχίζει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 5 ευρώ το κιλό. Πολλαπλάσιο είναι το κόστος τους από την στιγμή που θα πεταχτούν. Αυξάνουν τον όγκο των σκουπιδιών, η διαχείριση τους είναι δύσκολη, ενώ μια πλαστική σακούλα χρειάζεται από 100 έως 400 χρόνια για να διαλυθεί, αφού ταφεί. Επιπλέον δυσκολεύει την αποσύνθεση και των απορριμμάτων οργανικής προέλευσης, που περιέχουν. Ειδικά όταν οι πλαστικές σακούλες πέφτουν στη θάλασσα είναι πολύ επικίνδυνες. Δεν είναι μόνο η ρύπανση- προκαλούν τον θάνατο χελωνών και ψαριών. Και μη νομίζετε ότι είναι δωρεάν: έρευνα του συνδέσμου των σουπερμάρκετ αναφέρει ότι η αχρέωτη διανομή της πλαστικής σακούλας επιβαρύνει 0,3% την τελική τιμή. Ο βασικός στόχος είναι η μεγάλη μείωση της χρήσης τους. Από κει και πέρα η εκ νέου χρησιμοποίηση, η ξεχωριστή συλλογή και η ανακύκλωση (παρ’ ότι κοστίζει αρκετά) αποτελούν καλύτερες επιλογές από το πέταγμα στο σωρό. Για κάθε τόνο χαρτιού, γλιτώνεις 32.000 λίτρα νερό. Η έκρηξη των εντύπων κατακλύζει το σπίτι μας με χαρτί κάθε είδους. Μπορεί πολλά απ’ αυτά (ειδικά διαφημιστικά) να δίνονται δωρεάν, το πραγματικό κόστος του χαρτιού όμως είναι πολύ μεγάλο. Το ποσό, γίνεται κατανοητό όταν δούμε τι κερδίζουμε από την ανακύκλωσή του. Για κάθε τόνο χαρτιού που ανακυκλώνουμε, λοιπόν, σώζουμε 17 δέντρα, 32.000 λίτρα νερού, δυο βαρέλια πετρελαίου και 4.100 κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος, ικανού να καλύπτει τις ανάγκες ενός σπιτιού για πέντε μήνες. Σημαντική είναι και η εξοικονόμηση αερίων του θερμοκηπίου (πάνω από 74%), καθώς και η μείωση του όγκου των απορριμμάτων. Ένας τόνος από υψηλής ποιότητας ανακυκλωμένο χαρτί μπορεί να αντικαταστήσει τρεις τόνους ξύλο για χαρτί. Δυστυχώς, όμως, τα περισσότερα περιοδικά που κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιούν ανακυκλωμένο χαρτί. Ταυτόχρονα, στην προσπάθεια για ιλουστρασιόν εκτυπώσεις περνούν το χαρτί με επικάλυψη καολίνης, η οποία περιέχει άργιλο. Ο άργιλος όμως δυσκολεύει την ανακύκλωση, καθώς δημιουργεί σβώλους και δίνει κακής ποιότητας ανακυκλωμένο χαρτί. Σκέψου διπλά πριν εκτυπώσεις την επόμενη σελίδα. Πέντε λεπτά για ν΄ αδειάσει, 200 χρόνια για να λιώσει. Χρησιμοποιούμε ένα ποτηράκι για ένα λεπτό και αυτό κάνει 200 χρόνια να λιώσει! Μάλλον δεν συμφέρει…Αλλά καθώς τα fast food, το φαγητό “παραγγελία απ’ έξω” και το φαγητό στο πόδι επεκτείνονται, τα πλαστικά πιάτα, ποτηράκι, μαχαιροπήρουνα και κάθε είδους σκεύη μιας χρήσης γίνονται πια συνώνυμα της καθημερινότητας. Φτιαγμένα συνήθως από πολυστυρένιο, αποτελούν μεγάλο μέρος του συνολικού όγκου των πλαστικών απορριμμάτων και είναι εξίσου δύσκολο να διαλυθούν. Το 1/3 των σκουπιδιών μας είναι κομπόστ. Φλούδες από φρούτα, λαχανικά και κάθε είδους υπολείμματα φαγητού πέφτουν “χύμα” στον σκουπιδοτενεκέ μας, φτάνοντας το 35%-50% του συνόλου των σκουπιδιών μας. Τα οργανικά σκουπίδια αποτελούν έτσι ένα μεγάλο μέρος του όγκου των αποβλήτων που κατευθύνονται για ταφή. Όπως ανακατεύονται με τα άλλα απορρίμματα, δυσκολεύουν την ανακύκλωση. Απεναντίας, εάν έπεφταν σε ξεχωριστό κάδο ή (ακόμα καλύτερα) εάν συλλέγονταν σε ειδικούς κάδους κομποστοποίησης σε κάθε σπίτι, θα μπορούσαν να μας δώσουν πολύ καλό κομπόστ, κατάλληλο για επιχωματώσεις και καλλιέργειες. Ας προσπαθήσουμε όλοι να βοηθήσουμε το περιβάλλον… Γιατί η συλλογική προσπάθεια αποτελείται από πολλές ατομικές!!! Πηγή: “Καθημερινή” 25/02/2007 Το “πορτρέτο” των σκουπιδιών μας.
Γιάννης Ελαφρός
